Informacja o zajęciu wynagrodzenia za pracę pracownika przez komornika sądowego nie powinna wyjść poza dział kadrowo-płacowy danego przedsiębiorstwa. W przeciwnym bowiem przypadku, będziemy mogli mówić o bardzo poważnym naruszeniu przepisów prawa.
Co jest zatem istotne w kontekście informacji o zajęciu wynagrodzenia za pracę pracownika przez komornika sądowego?
W sytuacji, gdy mamy do czynienia z zajęciem wynagrodzenia za pracę pracownika przez komornika sądowego, informacja taka nie powinna wyjść poza dział kadrowo-płacowy danego przedsiębiorstwa. Gdyby bowiem o takiej sytuacji dowiedział się bezpośredni przełożony danego pracownika, a następnie przekazał tę informację innym pracownikom, możemy już mówić o poważnym naruszeniu przepisów zarówno z zakresu ochrony danych osobowych, jak i przepisów prawa pracy. Jednocześnie pracodawca, pozwalający na przekazanie informacji o zajęciu komorniczym szerokiemu kręgowi pracowników, naraża się na bardzo poważne konsekwencje.
W tym kontekście pamiętać należy, iż zgodnie z RODO, dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z prawem, co oznacza, iż musi istnieć przesłanka legalizująca ich przetwarzanie. Owo przetwarzanie będzie zgodne z prawem, jeśli będzie opierało się na jednej z poniższych przesłanek, mianowicie:
- osoba, której dane dotyczą, wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym czy też większej liczbie określonych celów
- przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której teraz dane dotyczą lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy
- przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze danych osobowych
- przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą lub innej osoby fizycznej
- przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym, w ramach sprawowania władzy publicznej, powierzonej administratorowi danych osobowych
- przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, gdy nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności, gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem
W powyższym kontekście pamiętać należy, iż pracodawca może przetwarzać dane o zajęciu wynagrodzenia, bowiem pozwalają mu na to przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji bądź przepisy kodeksu postępowania cywilnego w przypadku egzekucji sądowej. Jednocześnie zwrócić należy uwagę na to, iż przetwarzanie danych osobowych musi odbywać się zgodnie z podstawowymi zasadami przetwarzania danych osobowych, czyli:
- legalności
- rzetelności
- przejrzystości
- ograniczenia celu przetwarzania
- minimalizacji danych
- prawidłowości
- ograniczenia przechowywania
- integralności
- poufności
- rozliczalności
Zatem sytuacja, gdy nastąpiło przekazanie informacji o zajęciu wynagrodzenia przez komornika pracownikom nie zajmującym się bezpośrednio obsługą zajęcia komorniczego, prowadzi do następują naruszeń:
- przetwarzanie danych z otrzymanego zajęcia wynagrodzenia za pracę w celach innych niż realizacji obowiązków nałożonych przepisami prawa bez podstawy prawnej, narusza zasadę ich dalszego legalnego przetwarzania (naruszenie zasady legalności)
- pracownik nie jest informowany w sposób ani przejrzysty, ani otwarty o dalszym przetwarzaniu jego danych, ich wykorzystaniu, udostępnianiu innym pracownikom nierealizującym obowiązków wynikających z dokonanego zajęcia (naruszenie zasady przejrzystości)
- naruszeniu ulega zasada ograniczenia celu przetwarzania, zgodnie z którą dane mają być przetwarzane w określonym celu i wyłącznie w tym celu
- dalsze przetwarzanie takich danych narusza zasadę ich minimalizacji, zgodnie z którą dane mają być przetwarzane w sposób adekwatny oraz ograniczony do tego co niezbędne
- naruszeniu ulega zasada poufności, zgodnie z którą dane mają być przetwarzane w sposób zapewniający ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem
Podkreślić należy ponadto, iż przepisy dotyczące ochrony danych osobowych nakładają na administratora obowiązki w zakresie przestrzegania zasad i obarczają go odpowiedzialnością za ich naruszenie. Każdy administrator zatem, który przetwarza dane osobowe, musi to robić zgodnie z prawem rzetelnie i w sposób przejrzysty. Dane mogą być bowiem zbierane jedynie w konkretnych i prawnie uzasadnionych celach, a administratorzy zobowiązani są do zbierania danych tylko w minimalnym zakresie, niezbędnym do celu przetwarzania. Istotnym jest również, iż celu tego nie wolno zmieniać, chyba, że stanowią o tym inne przepisy.
Jeżeli zatem informacja o zajęciu wynagrodzenia za pracę przez komornika przedostała się do innych pracowników, spoza działu kadrowo-płacowego, wówczas podkreślić należy, iż nie ma przepisów prawa pozwalających na zmianę pierwotnego celu przetwarzania danych, jakim niewątpliwie jest wypełnienie przez pracodawcę obowiązków egzekucyjnych. Jeżeli zatem dane są przetwarzane bez podstawy prawnej z naruszeniem tych zasad, to jest to okoliczność obciążająca administratora, czyli pracodawcę przetwarzającego dane. Taki pracodawca może ponieść bardzo poważne konsekwencje określone w przepisach o ochronie danych osobowych.
A jakie jeszcze przepisy są naruszane, gdy informacja o zajęciu wynagrodzenia za pracę stanie się praktycznie informacją publiczną w danym zakładzie pracy?
Generalnie pamiętać należy, iż jeśli informacja o zajęciu wynagrodzenia za pracę pracownika przez komornika sądowego stanie się niejako informacją publiczną w danym zakładzie pracy, dojść może również do naruszenia przepisów prawa pracy. Podkreślić bowiem należy, iż jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia czy też pośrednia, w szczególności ze względu na:
- płeć
- wiek
- niepełnosprawność
- rasę
- religię
- narodowość
- przekonania polityczne
- przynależność związkową
- pochodzenie etniczne
- wyznanie
- orientację seksualną
- zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony
- zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy
jest niedopuszczalna.
W tym kontekście zauważyć trzeba, iż powyższy katalog przesłanek dyskryminacyjnych jest otwarty i warto byłoby przywołać chociażby wyrok Sądu Rejonowego z Torunia z 12 lipca 2019 roku (sygn. akt IV P 206/18), gdzie jako przesłankę dyskryminującą rozpatrywano ujawnienie kierownictwu oraz niektórym innym pracownikom informacji dotyczącej złej sytuacji finansowej pracownika, związanej z zajęciem jego wynagrodzenia przez komornika sądowego.
Zatem nic nie stoi na przeszkodzie by taka sytuacja oceniana było jako złamanie przepisów prawa pracy. Pracodawca zatem naraża się na negatywne konsekwencje rozpowszechniając wśród nieuprawnionych osób informację o zajęciu wynagrodzenia za pracę pracownika przez komornika sądowego. W tym kontekście ważnym jest, iż pracownik, który jest dyskryminowany w ten wyżej opisany sposób, może dochodzić odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Podsumowując, co do zasady informacja o zajęciu wynagrodzenia za pracę pracownika przez komornika sądowego nie powinna wyjść poza dział kadrowo-płacowy danego przedsiębiorstwa. Nie powinno zatem dojść do sytuacji, by ową informację otrzymał chociażby przełożony danego pracownika, czy też inne osoby razem wykonujące obowiązki służbowe z danym pracownikiem. Jeżeli tak by się stało, wówczas może dojść do naruszenia zarówno przepisów z zakresu ochrony danych osobowych, jak i przepisów prawa pracy. Pracodawca pozwalając na taką sytuację, narazić się może na bardzo poważne konsekwencje natury prawnej i finansowej. Zgodnie bowiem z przepisami, pracodawca może przetwarzać dane o zajęciu komorniczym w celu zrealizowania obowiązków związanych z egzekucją, jednak nie może przetwarzać tych danych w inny sposób, w tym udostępniając je innym pracownikom.
