Rodzaje rozwiązywania umów o pracę

Rozwiązanie umowy o pracę ma miejsce w następstwie czynności prawnej jednej lub dwóch stron stosunku pracy, za które uważa się pracodawcę i pracownika.

Zgodnie z art. 30 § 1 Kodeksu Pracy umowę o pracę można rozwiązać pięcioma różnymi sposobami. Mowa jest o rozwiązaniu na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia, z upływem czasu, na który była zawarta oraz z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta. Ważne, żeby pamiętać, że każda forma rozwiązania umowy o pracę powinna zostać potwierdzone na piśmie. O dokumentację dba najczęściej pracodawca.

Porozumienie stron

Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron jest najmniej konfliktową formą. Ma swoje zastosowanie przy każdym rodzaju umowy o pracę. Porozumienie stron wymaga zgodnego oświadczenia woli pracownika i pracodawcy. Jednym z największych plusów tego sposobu jest możliwość pominięcia obowiązujących terminów i okresów wypowiedzenia. Z racji braku przepisów określających formę i treść porozumienia może być ono zawarte ustnie, jednak dla celów dowodowych zaleca się spisanie umowy.

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem

Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronnym oświadczeniem woli. Jedna ze stron stosunku pracy składa je drugiej, co skutkuje rozwiązaniem umowy o pracę po upływie okresu, który został wskazany w oświadczeniu. Okres wypowiedzenia jest zależny od czasu zatrudnienia. Dla umów zawartych na czas nieokreślony:

Przy zatrudnieniu krótszym niż 6 miesięcy – 2 tygodnie

Przy zatrudnieniu wynoszącym przynajmniej 6 miesięcy, ale nie więcej niż 3 lata – 1 miesiąc

Przy zatrudnieniu wnoszącym przynajmniej 3 lata – 3 miesiące

Dla umów zawartych na czas próbny:

Przy okresie próbnym krótszym niż 2 tygodnie – 3 dni robocze

Przy okresie próbnym wynoszącym przynajmniej 2 tygodnie, ale nie więcej niż 3 miesiące – 1 tydzień

Przy okresie próbnym wynoszącym przynajmniej 3 miesiące – 2 tygodnie

Nie każdą umowę o pracę można wypowiedzieć. Jest to możliwe w przypadku umowy na okres próbny, na zastępstwo oraz na czas nieokreślony oraz w przypadku umowy na czas określony, ale tylko w przypadku, gdy zawarto ją na okres dłuższy niż sześć miesięcy, a sam proces został uwzględniony w treści umowy.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę

Ta forma wypowiedzenia umowy o pracę ma zastosowanie w przypadku każdej formy zatrudnienia, ale tylko gdy zaistnieją wyjątkowe przyczyny, które są opisane w Kodeksie pracy. Wypowiedzenie przez pracodawcę może nastąpić w przypadku dwóch możliwości.

Pierwsza dotyczy sytuacji, gdy trwa okres ochronnych. Pracodawca może wtedy rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, w okresie, gdy pracownik ma usprawiedliwioną nieobecność w pracy:

– po 3 miesiącach niezdolności do pracy, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy w okresie krótszym od 6 miesięcy

– jeżeli niezdolność do pracy wskutek choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony i danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeśli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową

– po upływie 1 miesiąca usprawiedliwionej nieobecności w pracy, z przyczyn innych niż wymienione powyżej

Druga możliwość dotyczy zwolnienia dyscyplinarnego. Rozwiązanie umowy o pracę z winy pracownika oznacza:

– ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych

– popełnienie w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie na zajmowanym stanowisku; przestępstwo musi być stwierdzone prawomocnym wyrokiem

– utratę uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na najmowanym stanowisku z winy pracownika

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika

Ta forma wypowiedzenia umowy o pracę ma zastosowanie w przypadku każdej formy zatrudnienia, ale tylko, gdy zaistnieją wyjątkowe przyczyny, które są opisane w Kodeksie pracy. Wypowiedzenie przez pracownika może nastąpić, jeżeli:

– wydane mu zostanie orzeczenie lekarskie, które stwierdza szkodliwy pływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go na inne stanowisko

– pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; pracownikowi przysługuje w takim przypadku odszkodowanie