Zmiany na rynku pracy tymczasowej

W ostatnich latach obserwujemy zmiany na rynku funkcjonowania agencji pracy tymczasowej. Zmniejszeniu uległa liczba zatrudnionych przez nie pracowników. Zaczyna się też zmieniać charakter ich działalności.

Jakie zmiany na rynku pracy tymczasowej zaszły w 2018 roku?

Agencje pracy tymczasowej, zrzeszone w Polskim Forum HR, zatrudniały w ubiegłym roku 219 tysięcy pracowników tymczasowych. To wynik o 14% niższy niż w roku 2017. Szacuje się, że w Polsce w zeszłym roku liczba wszystkich osób pracujących tymczasowo wyniosła ok. 743 tysiące. Formalnie zatrudnieni są oni przez agencje pracy, ale wykonują obowiązki wobec ich kontrahentów.

Jednym z powodów spadku liczby pracowników są zmiany w prawie. Jeszcze do niedawna limit pracy „na chwilę” w wysokości 18 miesięcy obowiązywał jedynie agencje pracy. Pracownik mógł zmienić agencję pracy i nadal pracować u tego samego kontrahenta. Od zeszłego roku limit ten obowiązuje również pracodawcę. Tym samym praca tymczasowa ma rzeczywiście taki charakter.

Poza tym niewątpliwie swoją rolę odegrało też niskie bezrobocie, przyczyniające się do coraz większych problemów ze znalezieniem pracownika.

Jakie są przewidywania odnośnie rynku pracy?

Pracodawcy od pewnego czasu wolą wiązać się z pracownikiem na stałe. Mimo tego, nadal jest ogromne zapotrzebowanie na pracownika tymczasowego. Przewiduje się, że bez zmian i uatrakcyjnienia oferty, trudno będzie zapełnić tę lukę. Według raportów i prowadzonych badań, szacowana liczba potrzebnych dodatkowych pracowników w 2025 roku może wynieść nawet 1,5 mln osób.

Do tej pory lukę w zatrudnieniu udaje się zapełniać pracownikami z zagranicy, jednak jest to coraz trudniejsze. Polscy przedsiębiorcy muszą już dziś konkurować o pracownika nie tylko pomiędzy sobą, ale też i z krajami sąsiednimi. Dużą konkurencją stają się dla nas Czesi. Wprowadzili oni specjalne karty zatrudnienia, pozwalające obcokrajowcom na pracę przez 2 lata. Poza tym, wynagrodzenia u naszych południowych sąsiadów, są wyższe niż u nas.

Jakie zmiany już zachodzą, a o jakie toczy się batalia, by uatrakcyjnić nasz rynek pracy dla obcokrajowców?

Agencje pracy już od jakiegoś czasu wdrażają specjalne programy, mające na celu pomoc w zaaklimatyzowaniu się cudzoziemców. Oferują im bezpłatne mieszkania, asystę koordynatora mówiącego w ich ojczystym języku, czy wsparcie przy sprowadzeniu rodziny.

To jednak nie wystarcza. Konieczne są zmiany polskich uwarunkowań prawnych. Agencje pracy zrzeszone w Polskim Forum HR zaproponowały kilka rozwiązań, które w dłuższej perspektywie powinny przyczynić się do uatrakcyjnienie polskiego rynku pracy dla obcokrajowców.

Proponowane rozwiązania są następujące:

• Wydłużenie z 6 do 18 miesięcy okresu, na który rejestrowane jest oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy. Ma to m.in. na celu odciążenie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy.
• Skrócenie do 7 dni faktycznego czasu oczekiwania na stempel w dokumencie podróży. Ta pieczątka uprawnia obcokrajowca do pracy w Polsce podczas rozpatrywania jego wniosku. Przepisy właśnie taki okres przewidują, tymczasem doświadczenia agencji pracy są takie, że okres ten wynosi od 3 do 13 miesięcy. W tym czasie cudzoziemiec nie może wyjechać z Polski.
• Ujednolicenie i usystematyzowanie listy dokumentów, jakie trzeba przedłożyć wraz z wnioskiem o pozwolenie na pracę. Na chwilę obecną zdarzają się sytuacje różnych wymagań w różnych urzędach.
• Postulat, by pozwolenia na pracę wskazywały pracodawcę, ale nie stanowisko. Na chwilę obecną, jeśli przedsiębiorca chce zmienić stanowisko cudzoziemcowi, musi całą procedurę uzyskania zezwolenia na pracę rozpoczynać na nowo.

Aby te rozwiązania mogły wejść w życie, muszą nastąpić odpowiednie zmiany w polskim prawie.

Jakie perspektywy dla agencji pracy tymczasowej?

Sytuacja na rynku pracy jest dynamiczna i zmiany dokonują się na naszych oczach. Coraz częściej pracodawcy zaczynają przejmować pracowników od agencji pracy tymczasowej. Korzystają z zewnętrznych przedsiębiorstw, zatrudniających w ich imieniu pracowników tymczasowych, a następnie oferują im pracę bezpośrednio. Takie rozwiązanie jest korzystne dla pracodawców, gdyż agencja pracy tymczasowej daje możliwość skrócenia procesu rekrutacji i ograniczenia kosztów jego prowadzenia.

W ten sposób agencje pracy tymczasowej zaczynają zmieniać swój charakter na agencje rekrutacyjne lub agencje sprowadzające cudzoziemców. To wydaje się ciekawą alternatywą rozwoju dla tej branży.

Można wnioskować, że jesteśmy blisko osiągnięcia równowagi na rynku pracy, lub nawet ją osiągnęliśmy. Stopę bezrobocia trudno już będzie znacząco obniżyć, jak i znaleźć znaczące źródło zasilania rynku pracowników wewnątrz kraju.