Obecnie obserwować możemy wyraźne zmiany i przetasowania sytuacji na rynku ofert pracy. Niektórzy specjaliści, do niedawna bardzo poszukiwani, obecnie schodzą na drugi plan, a rośnie zainteresowanie innymi. Jest to efekt zarówno sytuacji gospodarczej, jak i też pojawiających się w tym względzie nowych trendów.
Jak zatem spojrzeć należałoby na aktualną sytuację na rynku ofert pracy?
Zasadniczo z rynku pracy corocznie ubywa około 150.000 osób i ten rok będzie kolejnym, gdzie największym wyzwaniem dla pracodawców będzie znalezienie chętnych do pracy. Jednakże nie dla wszystkich w równym stopniu.
Jak tłumaczy Anna Kurczewska-Formela, dyrektor działu rekrutacji w LeasingTeam Professional, niewątpliwie w branżach takich, jak usługi finansowe, handel czy też administracja publiczna, sytuacja na rynku pracy jest mniej napięta już od kilku lat. Z kolei Renata Juszkiewicz, prezes Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji podkreśla, iż mniejsze problemy z kadrą w handlu są zasługą inwestycji w kasy samoobsługowe, które są też odpowiedzią na rosnącą płacę minimalną. Tym samym dalsze plany rozwoju w tym zakresie ma większość sieci handlowych.
Niewątpliwie pod kontrolą wydaje się być również zatrudnienie w branży transportowej, bowiem spowolnienie gospodarcze w Europie Zachodniej przełożyło się na spadek zamówień na przewozy o 20,0 – 30,0% i tym samym problem z brakiem kierowców tak naprawdę rozwiązał się sam. Jak twierdzą przedstawiciele przedsiębiorstw z branży transportowej, są oni w stanie obsłużyć zamówienia dzięki kierowcom, których obecnie zatrudniają. Co nie znaczy jednakże, iż nie szukają oni nowych kierowców, bowiem okażą się oni niezbędni, gdy nastąpi spodziewane odbicie gospodarcze. Podobna sytuacja jest w branży meblarskiej, gdzie dziś częściej mówi się o zwalnianiu, aniżeli o zatrudnianiu nowych pracowników.
Niewątpliwie również zapotrzebowanie na specjalistów, jak i liczba ofert pracy, bardzo mocno skurczyły się w branży IT, co jest spowodowane spadkiem popytu na usługi cyfrowe, a ich największy rozwój przypadał na okres epidemii COVID-19. Wówczas bowiem mieliśmy do czynienia ze znacznym wzrostem zatrudnienia, a obecnie mamy tutaj spodziewane spowolnienie.
Jak podkreśla Agnieszka Kolenda, dyrektor wykonawcza w Hays Poland, niewątpliwie w ogólnym rozrachunku sektor IT wciąż doświadcza niedoboru pracowników, jednakże zapotrzebowanie na niektórych kandydatów jest już znacznie mniejsze niż chociażby przed rokiem. Na mniej ofert pracy mogą liczyć programiści, a jednocześnie rośnie zapotrzebowanie na specjalistów do spraw bezpieczeństwa IT, inżynierii danych czy też architektury. Pomimo wszystko jednak z badań wynika, iż w tym roku wielu pracodawców spodziewa się trudności rekrutacyjnych, a deficyt pracowników najbardziej doskwierał będzie przedsiębiorstwom działającym w obszarze:
- energetyki – 79,0%
- logistyki i zakupów – 71,0%
- budownictwa – 70,0%
- bankowości – 68,0%
- finansów – 66,0%
- produkcji – 63,0%
Jak dostrzega Hubert Laśkiewicz, business development manager w LeasingTeam Group, obecnie w sektorze produkcji trudno wymienić branże, które nie zmagały się z niedoborem pracowników. Problem ten występuje zatem pośród przedsiębiorstw produkujących elektronikę, elektrotechnikę, wyroby metalowe, produkty spożywcze czy też z branży automotive. Nie słabnie również zapotrzebowanie na operatorów maszyn, brakuje specjalistów z określonymi kompetencjami technicznymi, jak chociażby monterzy, elektrycy, mechanicy czy też spawacze.
Jak jeszcze spojrzeć można na obecny rynek ofert pracy?
Jak dostrzega Mateusz Żydek, rzecznik prasowy Randstad, niewątpliwie największą grupę specjalności deficytowych stanowią zawody techniczne i budowlane, jak chociażby:
- monterzy instalacji
- elektromonterzy
- elektrycy
- ślusarze
- spawacze
- murarze
- dekarze
Poza tym do grona poszukiwanych zawodów zaliczymy przedstawicieli takich profesji, jak:
- kucharze
- nauczyciele zawodów technicznych
- nauczyciele ze szkół ogólnokształcących i przedszkoli
- mechanicy
- magazynierzy
- lekarze
- pielęgniarki
- psycholodzy
- opiekunowie osób starszych
- opiekunowie osób z niepełnosprawnościami
- specjaliści do spraw księgowości
- specjaliści do spraw rachunkowości
Niewątpliwie też w wielu przedsiębiorstwach brakuje skutecznych sprzedawców. W tym względzie specjaliści do spraw sprzedaży, którzy lubią sprzedawać i mają umiejętność budowania relacji oraz motywację do wykonywania takiej pracy, są wręcz na wagę złota.
Zdaniem ekspertów najlepszym dowodem na to, iż lokalne rynki nie są w stanie zaspokoić potrzeb naszej gospodarki, gdy chodzi o pracowników, jest to, iż coraz więcej przedsiębiorstw sięga po osoby z odległych kierunków, jak chociażby z Azji czy też z Ameryki Południowej. W niektórych branżach, takich jak ochrona zdrowia i edukacja, w tym roku deficyt pracowników może być nawet jeszcze większy niż w roku ubiegłym. Realizowane przez Randstad badanie pod nazwą „Plany pracodawców” pokazuje, iż w pierwszej połowie 2024 roku deficyt pracowników będzie się pogłębiał ze względu na wzmożone plany rekrutacyjne, przede wszystkim w takich sektorach, jak transport i logistyka, nowoczesne usługi dla biznesu, budownictwo oraz przemysł i handel.
O czym jeszcze warto pamiętać w kontekście obecnej sytuacji na rynku ofert pracy?
Generalnie czas oczekiwania na znalezienie pracownika zależy od branży, zawodu oraz poziomu kwalifikacji. W przypadku kierowców czy pracowników fizycznych czas oczekiwania może wynosić nawet kilka miesięcy, a w odniesieniu do innych zawodów, takich jak programiści czy też inżynierowie, czas oczekiwania jest krótszy, bowiem wynosi kilka tygodni. Mierzony przez Randstad czas poszukiwania pracownika wzrósł w ostatnim kwartale do ponad 3 miesięcy, z nieco ponad 2,5 miesiąca w poprzednim kwartale, a jeszcze parę lat temu takie wzrosły mogły sygnalizować trudności kandydatów z poszukiwaniem zatrudnienia. Teraz raczej tłumaczone jest to procesem decyzyjnym po stronie osób szukających pracy, bowiem ze względu na dostępność ofert, często konkurencyjnych wobec siebie, pracownicy poświęcają więcej czasu, by zapoznać się z nimi i właściwie rozważyć.
Tym samym dla części pracodawców, których kandydat nie wybierze, oznacza to po prostu fiasko rekrutacji i konieczność rozpoczynania całego procesu od nowa, bo w międzyczasie pozostali rozważani kandydaci przestają być dostępni, podejmując najczęściej zatrudnienie w innym przedsiębiorstwie. Taka sytuacja dotyczy niemalże co trzeciego przedsiębiorcy mierzącego się z obecną sytuacją gospodarczą w Polsce.
Podsumowując, następują zmiany na rynku ofert pracy w Polsce, które skorelowane są ze zmianami sytuacji gospodarczej na całym świecie. Dość wyraźnie widać już przetasowania na rynku ofert pracy i niektórzy specjaliści, którzy jeszcze niedawno byli bardzo poszukiwani, obecnie liczyć mogą na mniejszą liczbę ofert pracy, a rośnie z kolei zainteresowanie innymi specjalistami. Jest to zarówno efekt obecnej sytuacji gospodarczej i spowolnienia gospodarczego, które dotyka większość krajów europejskich, jak i również nowych trendów, które pojawiają się już na rynku pracy. Niewątpliwie pracowników zatem brakuje, lecz zmienia się już struktura dostępnych dla nich ofert pracy.
