Projektowane rozporządzenie urzędników Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii (MRPiT) przewiduje między innymi, iż niektórzy cudzoziemcy nie będą potrzebować zezwoleń, by podjąć pracę w Polsce. Nowe przepisy mają bowiem za zadanie ograniczyć biurokrację, jednak istnieje ryzyko, iż zmiany okażą się symboliczne.
O jakich zmianach w zakresie pozwoleń na pracę dla cudzoziemców jest mowa?
Generalnie mowa jest w tym zakresie o projekcie nowelizacji rozporządzenia w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (RP) jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia, która rozszerza katalog osób zwolnionych z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę, między innymi o przedstawicieli zawodów medycznych oraz specjalistów IT.
Obecnie ułatwieniem dla wybranych zawodów (w tym zawodów medycznych i specjalistów IT) w zakresie uzyskania zezwolenia na pracę jest brak wymogu przeprowadzenia tak zwanego testu rynku pracy, czyli obowiązku uzyskania od starosty informacji, iż nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy wśród zarejestrowanych bezrobotnych. To ułatwienie powoduje, iż czas uzyskania zezwolenia na pracę uległ skróceniu o kilka tygodni.
Natomiast obecny projekt rozporządzenia opracowany przez urzędników MRPiT idzie o krok dalej. Ustawodawca przewiduje zwolnienie z wymogu posiadania zezwolenia na pracę dla lekarzy i lekarzy dentystów wykonujących pracę na zasadach określonych w art. 7 lub 9 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2020 r. poz. 514). Znowelizowane przepisy mają dotyczyć cudzoziemców, którzy posiadają uznawany w Polsce dyplom i spełnią wymogi, na podstawie których właściwa okręgowa rada lekarska przyzna im prawo do wykonywania zawodu.
Poza tym ułatwienia dotyczyć też będą lekarzy i dentystów posiadających odpowiednio wysokie kwalifikacje, którzy mają prawo do wykonywania zawodu w innym państwie i nie wykonują praktyki medycznej w Polsce w sposób ciągły (przykładowo, przyjeżdżają do naszego kraju, by wykonać zabieg lub wziąć udział w konsylium lekarskim). Po wejściu w życie nowelizacji cudzoziemcy wykonujący zawód lekarza lub lekarza dentysty, spełniający powyższe wymogi, nie będą musieli uzyskiwać pozwolenia na pracę, by świadczyć legalnie pracę na terytorium RP.
Dowiedz się jak rekrutujemy pracowników z Ukrainy: https://ksservice.pl/pracownicy-z-ukrainy/
Co było przyczyną powstania takich pomysłów zmian w prawie?
Ustawodawcy zależało na tym, by w dobie epidemii i zwiększonych potrzeb kadrowych służby zdrowia, ułatwić podjęcie pracy zgodnie z polskimi przepisami cudzoziemcom wykonującym zawody medyczne. Wymagania wobec lekarzy są bowiem i tak bardzo wysokie, a zwolnienie ich z konieczności uzyskania zezwolenia na pracę ma zlikwidować jedną z barier administracyjnych.
Jednocześnie wskazano, iż ów przepis nie ogranicza się jedynie do okresu epidemii, gdyż potrzeba uzupełniania braków kadrowych w zawodach lekarskich ma w naszym kraju charakter strukturalny i długofalowy. Za takich samych powodów przewidziane jest również stosowanie owego zwolnienia dla pielęgniarek i położnych oraz ratowników medycznych, posiadających prawo wykonywania zawodu w Polsce.
Kogo jeszcze dotyczą planowane zwolnienia z konieczności uzyskania zezwoleń na pracę?
Zwolnienie z konieczności uzyskania zezwolenia na pracę ma objąć również osoby posiadające ważne wizy humanitarne i wizy z adnotacją „Poland. Business Harbour”, czyli tak naprawdę beneficjentów rządowego programu pomocowego dla obywateli Białorusi, ułatwiającego specjalistom IT, start-upom i innym przedsiębiorstwom relokację na terytorium Polski.
Ów rządowy program jest częścią projektu „Solidarni z Białorusią”, który powstał w obliczu kryzysu społeczno-politycznego w tym kraju. Zgodnie z zapewnieniami wnioski wizowe z adnotacją „Poland. Business Harbour” mają być rozpatrywane priorytetowo.
Obecny projekt rozporządzenia resortu rozwoju i pracy przewiduje ułatwienia dla wybranych kategorii cudzoziemców, z czego pierwszą stanowią freelancerzy, którzy są zobowiązani do przedstawienia dokumentu potwierdzającego wykształcenie techniczne lub co najmniej roczne doświadczenie w branży IT albo muszą być zgłoszeni przez jedno z przedsiębiorstw partnerskich programu „Poland. Business Harbour”.
W pozostałych przypadkach najpierw wymagane jest zakwalifikowanie do odpowiednich programów organizowanych przez Fundację Startup Hub Polska lub Polską Agencję Inwestycji i Handlu. Zatem obywatele Białorusi, zakładający start-up lub prowadzący małe, średnie czy też duże przedsiębiorstwo, muszą wraz z wnioskiem wizowym przedstawić dokument potwierdzający zakwalifikowanie się do jednego z powyżej wymienionych programów. By otrzymać bowiem wizę, należy udowodnić cel podróży, przez co rozumieć należy posiadanie kwalifikacji lub udział w dedykowanych programach.
Co jeszcze wiadomo o procedurach związanych z legalizacją pobytu i pracy w Polsce cudzoziemców?
Otóż by cudzoziemiec mógł legalnie pracować w Polsce potrzebna jest wiza umożliwiająca wjazd do naszego kraju. Poza tym obcokrajowiec, który chciałby przedłużyć pobyt bez obowiązku wyjazdu, musi złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt. I są to tak naprawdę najbardziej czasochłonne procedury.
Do tej pory, by uzyskać wizę w celu wykonywania pracy w służbie zdrowia, cudzoziemiec dołączał do wniosku zezwolenie na pracę lub oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy. Dokumenty te uzyskiwał pracodawca i na tej podstawie pracownik mógł otrzymać wizę krajową typu D. Zatem obowiązkiem obcokrajowca było zadbanie o to, by miał odpowiedni tytuł pobytowy, natomiast pracodawca uzyskiwał dokumenty uprawniające cudzoziemca do wykonywania pracy w Polsce, będące jednocześnie warunkiem otrzymania przez niego odpowiedniej wizy bądź zezwolenia na pobyt.
Obecnie jednak, po wejściu w życie omawianego rozporządzenia, jeśli cudzoziemiec nie otrzyma od pracodawcy zezwolenia na pracę (nie będzie ono bowiem wymagane) będzie on musiał w inny sposób udowodnić cel wjazdu na terytorium RP. Wyjątek dotyczyć będzie jedynie obywateli państw trzecich korzystających z okresu bezwizowego, który umożliwia wjazd do Polski bez wizy. Tym niemniej jednak, po upływie 3 miesięcy od wjazdu, cudzoziemiec (przykładowo obywatel Ukrainy), musi złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy celem przedłużenia legalności swego pobytu w naszym kraju.
Legalizujemy pobyt cudzoziemców w Polsce, sprawdź naszą usługę legalizacji pracy cudzoziemców
Podsumowując, uzyskanie wizy wiąże się niestety z wieloma formalnościami, a sam proces jest czasochłonny. Natomiast omawiana nowelizacja generalnie przerzuci ciężar uzyskania niezbędnych dokumentów z pracodawcy na pracownika, a formalności ograniczone będą tylko w niewielkim zakresie. Niewątpliwie jednak kierunek działania ustawodawcy i cel, czyli liberalizacja przepisów dotyczących zezwoleń na pracę, należy ocenić pozytywnie. Być może wprowadzone rozwiązania spowodują ułatwienie wjazdu pracownikom służby zdrowia, co ma znaczenie dla obecnych braków kadrowych polskiej służby zdrowia. Poza tym godne uwagi jest też wsparcie dla obywateli Białorusi. Tym niemniej zmiany nie mają kompleksowego charakteru, a ułatwienia mają niewielki wymiar praktyczny.
