Interesującym zagadnieniem jest wystąpienie choroby będącej następstwem wypadku przy pracy w okresie kilku lat po wypadku. Szczególnie istotne jest w tym kontekście poznanie zasad uznania takiego schorzenia jako powiązanego z wypadkiem, jak i ustalenie prawa do zasiłku w tym aspekcie.
Jak zatem należy podejść do zagadnienia uznania choroby, która pojawia się w okresie wielu miesięcy po wypadku przy pracy, będąc jej następstwem?
Generalnie nie ma przeszkód, by pracownik wystąpił o zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nawet w okresie kilku lat po wypadku, o ile jednak niezdolność do pracy ma swe podłoże właśnie w tymże wypadku. Podstawą wypłaty zasiłku będzie zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza ze stwierdzeniem, iż właśnie ta choroba powstała w związku z wypadkiem przy pracy sprzed lat.
Sam wypadek przy pracy został zdefiniowany w art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1205 ze zm., zwana dalej ustawą wypadkową). Zgodnie z nim za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy
Ważnym jest też, iż na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:
- w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1 ustawy wypadkowej, chyba, że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań
- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony
- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe
Z kolei świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego przysługują osobom objętym tym ubezpieczeniem w związku z niezdolnością do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy bądź chorobą zawodową. I przysługują one również, gdy niezdolność do pracy wynika z późniejszych następstw stwierdzonego wcześniej wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Samo uprawnienie do zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, czyli bez tak zwanego okresu wyczekiwania (zatem od pierwszego dnia podlegania temu ubezpieczeniu).
Natomiast do przyznania i wypłaty zasiłku niezbędne są dokumenty przewidziane dla świadczeń finansowanych z ubezpieczenia chorobowego, jak i dodatkowo protokół powypadkowy. Gdy mamy do czynienia z odłożonymi w czasie następstwami chorobowymi owego wypadku przy pracy, wtedy powinno to być potwierdzone każdorazowo odpowiednim zaświadczeniem lekarskim.
Co jeszcze jest istotne w odniesieniu do wypadków przy pracy i chorób będących ich następstwem?
Co do zasady pracownikowi, którego choroba jest następstwem wypadku przy pracy, przysługuje zasiłek chorobowy w wymiarze 100% podstawy wymiaru za cały okres niezdolności do pracy. I w tym kontekście nie ma znaczenia, iż przykładowo pracownik wykorzystał już wcześniej cały okres zasiłkowy i świadczenie rehabilitacyjne, jak i to, że powyższe świadczenia zostały wypłacone w związku z niezdolnością do pracy spowodowaną wypadkiem przy pracy.
Poza tym okresu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, za który ubezpieczony otrzyma zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, nie wlicza się do okresu 33 dni, za który przysługuje wynagrodzenie wypłacane przez pracodawcę.
Istotnym jest również, iż podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc zachorowania. Jeżeli natomiast ubezpieczenie trwało krócej niż owe 12 miesięcy, wtedy podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętny miesięczny przychód z faktycznego okresu ubezpieczenia, za pełne kalendarzowe miesiące trwania ubezpieczenia.
Jednocześnie przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego stosuje się zasady określone w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego z uwzględnieniem regulacji o których mowa w ustawie wypadkowej. Podstawę stanowi zatem wynagrodzenie wypłacone pracownikowi u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy.
Za wynagrodzenie uwzględniane w podstawie wymiaru uważa się przychód pracownika, stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz chorobowe, finansowane ze środków pracownika.
Podsumowując, nic nie stoi na przeszkodzie, gdy po upływie nawet kilkunastu miesięcy od zdarzenia zakwalifikowanego jako wypadek przy pracy, pracownik zgłosił niezdolność do pracy, której przyczyną jest właśnie ów wypadek. Warunkiem jest jednak, by było to potwierdzone odpowiednim zaświadczeniem wystawionym przez lekarza. Takiemu pracownikowi przysługuje wówczas zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego, wypłacany w wymiarze 100% podstawy bez okresu wyczekiwania. Ponadto, taki zasiłek nie jest wliczany do okresu 33 dni, za które przysługuje wynagrodzenie wypłacane przez pracodawcę.
